Stel je bent op kamp. Tijdens het eten vertelt je PL dat het vandaag jouw taak is om water te halen en de tent schoon te vegen. Met je beste bedoelingen loop je met de Jerrycan naar voren om daar water te halen. Onderweg zie je een pionier paal die nog terug gebracht moet worden. Deze pak je op en je brengt die naar voren naar het pionier hok. Daar zie je een karretje en je bedenkt je dat die wel handig is om morgen de palen mee terug te brengen dus je pakt de kar en loopt terug naar het terrein. Trots vertel je dat je de paal hebt opgeruimd en de kar alvast geregeld hebt. Waarop je PL boos antwoord “Maar het is jouw taak om water te halen, waar is de Jerrycan?” Grote kans dat jij ADHD hebt.

Beschrijving:

ADHD is de afkorting van Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Het gedrag dat hierbij hoort kan verschillend zijn per scout. Dit is mede afhankelijk waar de nadruk op ligt in de stoornis; de aandachts- en concentratieproblemen, impulsiviteit of hyperactiviteit.

Kinderen die in mindere mate hyperactief zijn, maar problemen hebben met aandacht- en concentratie, vallen vaak op door dromerigheid, apathisch gedrag en het feit dat ze meer dan gemiddeld moeite hebben om met een taak te beginnen en hun aandacht erbij te houden. Ze vergeten gemakkelijk en hebben moeite om goed te organiseren en plannen. Ze kunnen hun aandacht niet lang genoeg op een prikkel richten en ze kunnen moeilijk onbelangrijke prikkels van buitenaf negeren. Kinderen met ADHD presteren vaak onder hun niveau, wat problemen oproept bij het leren en het heeft een negatieve invloed op de ontwikkeling van hun zelfvertrouwen.

Ligt de nadruk op impulsiviteit en hyperactiviteit en minder op de aandachtsproblemen, dan is er gedragsmatig al veel meer te merken. Een scout doet eerst voordat hij nadenkt over de consequenties van zijn gedrag, heeft geen rem, is snel opgewonden, gefrustreerd en chaotisch. Hij heeft te veel ongerichte energie.

Een bijkomend probleem dat je als leiding kunt ervaren is de problemen die het kind ervaart met het opvolgen van regels en instructies en zeer wisselende reacties op situaties.

Gedrag

Hieronder volgt een lijst met kenmerken die passend zijn bij ADHD. Het gedrag van iemand met ADHD is onder te verdelen in verschillende categorieën:

Met betrekking tot aandacht

• Maakt vaak slordigheidsfouten
• Heeft veel moeite om de aandacht bij taken of een spel te houden.
• Lijkt vaak niet te luisteren als iemand wat verteld.
• Slaagt er vaak niet in om aanwijzingen op te volgen of taken te doen die opgedragen zijn, omdat deze niet worden onthouden
• Heeft moeite met het organiseren van taken of activiteiten.
• Doet liever geen taken waarbij je lange tijd moet opletten.
• Is vaak (belangrijke) spullen kwijt.
• Is snel afgeleid door dingen die om zich heen gebeuren.
• Vergeet vaak dingen die hij of zij zou moeten doen.

Met betrekking tot hyperactiviteit

• Staat vaak op van zijn of haar plaats op school of in andere situaties waar het de bedoeling is dat je op je plaats blijft zitten (bijvoorbeeld in een restaurant of in de bioscoop)
• Rent vaak rond en klimt op dingen wanneer dit niet de bedoeling is
• Zit vaak op de stoel te draaien of te wriemelen met de handen
• Heeft veel moeite met rustig spelen en rustig zichzelf bezig houden
• Praat vaak en veel.
• Is vaak in de weer
• Heeft moeite met ontspannende activiteiten.

Met betrekking tot impulsiviteit

• Kan moeilijk op zijn of haar beurt wachten (bijvoorbeeld tijdens een spelletje of bij het in de rij staan)
• Stoort vaak andere mensen wanneer ze in gesprek zijn of met iets bezig zijn
• Geeft vaak al antwoord voordat de vraag helemaal is gesteld.

Handvatten

Het is prettig voor iemand met ADHD wanneer hij eenduidige korte boodschappen krijgt. Dit voorkomt dat er dingen vergeten worden, of dat er niet wordt gereageerd.

Omdat een ADHD’er niet altijd daar is met zijn gedachten, waar jij als leiding denkt dat hij is, is het goed om te controleren of je vraag of opdracht is aangekomen. Is hij tijdens de uitleg in het bos net aan het nadenken over de wind in de toppen van de bomen, dan is de kans groot dat hij niet weet dat jij hem als tikker hebt aangewezen.

Door iemand aan te raken, gaat de aandacht vanzelf naar de persoon die dit doet. Raak een jeugdlid dus aan wanneer je tegen hem praat. Leg bijvoorbeeld een hand op zijn schouder terwijl je met hem spreekt. Dan maak je letterlijk contact. Soms kan oogcontact ook voldoende zijn, afhankelijk van het kind.

Let op het gewenste gedrag. Het is voor leiding een valkuil om een kind met ADHD veel te corrigeren, het gedrag wekt immers vaak irritaties op. Maar ook deze kinderen hebben het nodig om positieve aandacht te krijgen. Het gevolg van negatieve aandacht geven is dat het kind leert hier om te vragen.

Sluit aan bij de mogelijkheden van het kind, zodat het ook succeservaringen op kan doen.

Vaak kun je een kind zelf ook om hulp vragen. Maak er een gezamenlijk probleem van en benoem daarbij ieders goede wil en wat maakt dat je ziet dat het kind zijn best doet.